Ma trận space là một trong những ma trận quan trọng giúp phân tích môi trường kinh doanh và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, bạn không nên bỏ qua. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về ma trận và cách thiết lập ma trận một cách chi tiết nhất.
Table of Contents
Ma trận space là gì?
Ma trận này thể hiện vị trí chiến lược và ma trận đánh giá hành động. Thường được gọi là ma trận đánh giá chiến lược và hành động hoặc ma trận quyết định. Space được xây dựng trên cơ sở khắc phục một số hạn chế của các mô hình trước đó như là BCG và McKinsey.
Ma trận không gian là một công cụ quản lý có thể giúp phân tích và định vị các doanh nghiệp để xác định và hình thành các chiến lược kinh doanh tấn công, thận trọng, phòng thủ hoặc cạnh tranh.
Cách thiết lập Không gian ma trận
Khi muốn thiết lập ma trận không gian, doanh nhân cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chọn tập hợp các yếu tố
Chọn một tập hợp các yếu tố phản ánh sức mạnh tài chính của FS, lợi thế cạnh tranh của hoạt động kinh doanh CA. Hay sự ổn định của môi trường ES và sức mạnh của ngành IS.
Bước 2: Gán các giá trị
Gán các giá trị từ +1 đến +6 để thể hiện từ xấu nhất đến tốt nhất cho từng phụ thuộc FS và IS. Các giá trị được gán từ -1 đến -6 thể hiện từ tốt nhất đến kém nhất của mỗi phần tử thuộc ES và CA.
Bước 3:Phương trình tính điểm trung bình
Tính điểm trung bình của FS bằng cách cộng tất cả các giá trị ngầm định của từng yếu tố. Sau đó chia hệ số đã chọn thành tương tự như RS. Phương pháp tính điểm trung bình của IS, ES và CA tương tự như của FS.
Bước 4: cho các điểm lên trục chính
Cho điểm trung bình của FS, IS, ES và CA trên trục thích hợp của ma trận không gian.
Bước 5: Thêm các điểm khác
Thêm các điểm trên trục X và đánh dấu điểm kết quả trên trục X. Làm tương tự đối với trục Y. Sau khi thêm các điểm trên hai trục, bạn sẽ tìm thấy giao điểm của trục X và Y.
Bước 6: Vẽ vectơ không gian
Vẽ một vectơ có hướng từ điểm gốc của ma trận không gian qua giao điểm mới. Nhiệm vụ của vectơ này là giúp đưa ra các loại chiến lược kinh doanh khác nhau. Nó bao gồm các chiến lược tấn công, cạnh tranh, phòng thủ hoặc thận trọng.
Ý nghĩa của ma trận space
Không gian là một công cụ quan trọng trong quá trình hoạch định chiến lược của doanh nghiệp. Bốn góc phần tư của ma trận tương ứng với các trục và chiến lược tấn công, thận trọng, phòng thủ và cạnh tranh.
-
FS (Sức mạnh tài chính) – Sức mạnh tài chính của một công ty bao gồm: khả năng thanh toán, dòng tiền, ROA, ROE, ROI, v.v.
-
CA (Lợi thế cạnh tranh) – lợi thế cạnh tranh của công ty, chẳng hạn như thị phần, chất lượng sản phẩm, công nghệ, lòng trung thành của khách hàng.
-
ES (Ổn định môi trường) – Ổn định môi trường bao gồm: tỷ lệ lạm phát, các rào cản gia nhập, độ co giãn của cầu theo giá, các rào cản rút lui và thay đổi công nghệ.
-
IS (Industry Strength) —Sức mạnh công nghiệp bao gồm: sự ổn định tài chính, khả năng sử dụng tài nguyên, quy mô vốn và tiềm năng tăng trưởng.
Phân tích hành vi của không gian ma trận
Hành vi của ma trận không gian được thiết lập dựa trên bốn hành vi chính sau: hành vi chiến lược tấn công, cạnh tranh, thận trọng và phòng thủ. Các hành vi cụ thể như sau:
Hành vi về chiến lược tấn công
Hành vi này thường áp dụng cho các nền kinh tế ổn định. Để thực hiện chiến lược tấn công, sức mạnh tài chính đóng vai trò then chốt. Từ đó, sẽ giúp các công ty tối ưu hóa cơ hội một cách tốt nhất thông qua việc mua bán sản phẩm, kết nối các sản phẩm giúp gia tăng thị phần, hay tập trung vào quá trình sản xuất.
Ngoài ra, trong các hành vi tấn công chiến lược, các rào cản trong quá trình đối thủ cạnh tranh xâm nhập thị trường cũng trở thành một vấn đề rất cốt lõi.
Hành vi chiến lược cạnh tranh
Trong một môi trường kinh tế không chắc chắn, chúng ta thường thấy hành vi chiến lược cạnh tranh trong các ngành hấp dẫn. Các công ty theo đuổi hành vi này sẽ có lợi thế cạnh tranh trong việc sử dụng các nguồn lực liên quan đến vấn đề tài chính.
Nhằm mục đích để tăng cường các hoạt động phát triển tiếp thị và đẩy nhanh doanh số, mở rộng hoặc cải tiến các dòng sản phẩm mới. Ngoài ra, các công ty cũng có thể thực hiện các biện pháp để tăng năng suất của nguồn lao động và cắt giảm một số chi phí liên quan đến quá trình sản xuất.
Hành vi chiến lược thận trọng (còn gọi là bảo thủ)
Hành vi này áp dụng đối với những ngành có tốc độ tăng trưởng tương đối chậm nhưng vẫn duy trì chất lượng ổn định. Để các công ty này thành công, ổn định tài chính đóng một vai trò quan trọng. Đồng thời phải đảm bảo tính cạnh tranh của từng dòng sản phẩm.
Trước tình hình đó, các doanh nghiệp nên tiết giảm các dòng sản phẩm hiện có, tiết giảm chi phí, làm tốt công tác quản lý dòng tiền, đảm bảo tính cạnh tranh của sản phẩm.
Hành vi chiến lược phòng thủ
Các hành vi chiến lược phòng thủ thường xuất hiện trong các ngành công nghiệp kém phát triển. Khi đó, năng lực cạnh tranh được coi là yếu tố quan trọng quyết định sự thành bại của một công ty.
Trong trường hợp này, các công ty sẽ thực hiện các biện pháp phòng vệ. Lúc này, các công ty cần chuẩn bị cho những tình huống có thể xảy ra, chẳng hạn như ngừng tiếp tục tham gia thị trường, cắt giảm công đoạn sản xuất vì những dòng sản phẩm có lợi nhuận thấp hoặc có thể cắt giảm quy mô.
Ưu điểm của ma trận
-
Theo các yếu tố bên trong và bên ngoài tác động đến doanh nghiệp, giúp công ty chủ động lựa chọn chiến lược.
-
Xác định định vị chiến lược và đánh giá hoạt động kinh doanh.
-
Nó là một công cụ quản lý chiến lược trong đó các yếu tố chiến lược được trình bày rõ ràng, đặc biệt liên quan đến vị thế cạnh tranh của công ty.
-
Có thể thay đổi chiến lược để dễ dàng thoát khỏi thị trường.
Nhược điểm
-
Ma trận không thể đánh giá các yếu tố bên trong và bên ngoài, vì vậy nó cần được phối hợp với các ma trận khác như SWOT, BCG, EFE và IFE.
-
Vẫn còn sai sót trong trọng số của hầu hết các đánh giá chủ quan, có thể dẫn đến các chiến lược sai lầm.
-
Ma trận chỉ thực hiện được khi môi trường kiểm toán và thống kê chặt chẽ. Nói một cách dễ hiểu, để đưa ra kết quả Space chính xác, cần có các chỉ số chính xác.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin liên quan đến ma trận không gian mà chúng tôi muốn giới thiệu đến các bạn. Tôi hy vọng bài viết này có thể mang lại nhiều thông tin hữu ích giúp bạn áp dụng thành công cho công việc kinh doanh của mình.